شیمی کانی گرانیتوئیدهای چهارگنبد سیرجان. ایران

توده گرانیتوئیدی چهار¬¬گنبد سیرجان با ترکیب دیوریت تا آلکالی ¬فلدسپار¬گرانیت در جنوب شرقی زون ماگمایی ارومیه-دختر نفوذ نموده ¬است. نفوذ باتولیت چهار¬گنبد سیرجان در ارتباط با آخرین مراحل فعالیت فرورانشی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی بوده است. که درون تشکیلات آتشفشانی آندزیتی–داسیتی ائوسن نفوذ کرده است. ترکیب کانی شناسی اصلی تشکیل دهنده این سنگ¬ها عبارتند از کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و آمفیبول همراه با کانی¬های فرعی بیوتیت، پیروکسن، آپاتیت، مگنتیت و تیتانیت. بررسی شیمی ¬کانی در منطقه مورد مطالعه نشان می¬دهد که آلکالی¬فلدسپارها در رده ارتوز قرار می¬گیرند، و پلاژیوکلازها در سنگ¬های اسیدی¬تر از نوع سدیک (بین 52-83 درصد آلبیت ) در انواع بازیک¬تر از نوع کلسیک (بین 45-58 درصد آنورتیت ) می¬باشد. این کاهش ملایم در مقدار کلسیم تفریق ماگمایی در آشیانه ماگما را نشان می¬دهد. کلینو¬پیروکسن¬های منطقه از نوع کلسیک بوده و ترکیب آن¬ها اوژیتی می¬باشد. آمفیبول¬ها در گروه کلسیک و در زیر¬گروه مگنزیو¬هورنبلند قرار می¬گیرند. دانه¬های بیوتیت از نظر feo/(feo+mgo)و tio2 در کلیه انواع سنگی دارای محدوده ترکیبی وسیعی هستند. بر اساس نمودار¬های تعیین کننده سری ماگمایی کانی¬ها، توده گرانیتوئیدی مورد مطالعه از نوع i بوده و دارای ماهیت کالک آلکالن هستند. برای تعیین دما و فشار از کانی¬های پیروکسن، آمفیبول، بیوتیت و زوج کانی هورنبلند- پلاژیوکلاز استفاده شده ¬است. نتیجه کلی بر اساس حرارت¬سنج¬ها و فشار¬سنج¬ها نشان می¬دهد که فشار¬هایی بین 5/1 و 5/3 کیلوبار (اعماق بین 5/5 و 12) و حرارت¬های بین 750 و 900 درجه سانتیگراد داشته است.